Gia đình Nyuserre_Ini

Cha mẹ và anh em ruột

Mảnh phù điêu gốm cho thấy nữ hoàng Khentkaus II đang ngồi trên ngai vàng, Bảo tàng Náprstek

Danh tính người mẹ của Nyuserre đa được xác định một cách chắc chắn: đó chính là nữ hoàng Khentkaus II, trong ngôi đền tang lễ của bà có một bức phù điêu chắp vá miêu tả cảnh bà đang đối mặt với người con trai của bà, Nyuserre, cùng với gia đình của ông.[140][141][142] Trên bức phù điêu này, cả Khentkaus và Nyuserre dường như được vẽ với cùng tỷ lệ.[141]

Như là hệ quả tất yếu, Nyuserre gần như chắc chắn chính là con trai của Neferirkare Kakai bởi vì Khentkaus II là nữ hoàng của Neferirkare.[143] Mối quan hệ này còn được biểu lộ thông qua vị trí kim tự tháp của Nyuserre ở Abusir nằm ngay sát bên kim tự tháp của Neferirkare, cũng như việc ông đã sử dụng lại các vật liệu từ những công trình chưa hoàn thành của Neferikare cho ngôi đền thung lũng của riêng ông [144].

Nyuserre chắc chắn đã có ít nhất một người anh em ruột: Neferefre, con trai của Neferirkare với Khentkaus II và cũng là anh trai của Nyuserre[145]. Bởi vì mối quan hệ giữa Shepseskare với Nyuserre hiện vẫn còn chưa rõ cho nên cả hai người có thể cũng là anh em ruột của nhau theo như giả thuyết của Roth,[146] mặc dù vậy giả thuyết đang chiếm ưu thế hiện nay cho rằng Shepseskare là con trai của Sahure và do đó ông ta là chú của Nyuserre. Cuối cùng, có thể ông vẫn còn một người anh em khác,[147], trẻ tuổi hơn[148]: Iryenre, một hoàng tử Iry-pat[note 20], giả thuyết về mối quan hệ này dựa trên thực tế đó là ông ta đã được thờ cúng cùng với mẹ của ông trong ngôi đền tang lễ của Khentkaus II[150][151].

Hôn phối

Lối vào kim tự tháp Lepsius XXIV, được tin là thuộc về một hoàng hậu của Nyuserre

Nyuserre Ini dường như đã có ít nhất hai vị hoàng hậu, điều này được chứng thực bởi hai kim tự tháp nhỏ nằm về phần cuối phía nam khu vực kim tự tháp ở Abusir [103]. Ngày nay chúng được biết đến với tên gọi là Lepsius XXIVLepsius XXV, đây là tên gọi của chúng được Lepsius ghi lại trong bản danh sách các kim tự tháp của ông, cả hai công trình này đều đã bị tàn phá nặng nề và tên vị chủ nhân của chúng đã không thể được xác định một cách chắc chắn[103]. Một trong hai vị hoàng hậu này có thể là Reptynub,[152] bà là người vợ duy nhất của Nyuserre được biết đến. Sự tồn tại của bà và mối quan hệ với Nyuserre đã được chứng minh nhờ vào một mảnh vỡ từ bức tượng của bà vốn được tạc từ đá thạch cao tuyết hoa[153][note 21], nó đã được tìm thấy trong ngôi đền thung lũng[154] thuộc khu phức hợp kim tự tháp của Nyuserre.[155] Bức phù điêu từ ngôi mộ của viên tể tướng Ptahshepses đã nhắc tới tước hiệu của một hoàng hậu, mặc dù tên của vị hoàng hậu này đã bị mất, thế nhưng tước hiệu này lại giống với tước hiệu mà Reptynub đã từng giữ[156], vì thế các nhà Ai Cập học đã cho rằng vị hoàng hậu được nhắc đến này chính là bà.[157][155]

Nyuserre và Reptynub có thể đã có một người con gái tên là công chúa Khamerernebty,[145][4][note 22]giả thuyết này dựa trên hai luận điểm đó là tước hiệu "Người con gái của đức Vua" cũng như cuộc hôn nhân của bà ta với Ptahshepses.[158][159]Tuy nhiên, điều này vẫn còn được xem như là một sự phỏng đoán cho tới khi nào có được những bằng chứng trực tiếp chứng minh cho mối quan hệ này.[156] Không những vậy, chỉ có duy nhất một bằng chứng về mối quan hệ giữa Reptynub và Khamerernebty được biết tới đó là những bức phù điêu đến từ ngôi mộ của Ptahshepses, và nếu Reptynub là mẹ của Khamerernebty[160] thì sự hiện diện của chúng sẽ là một điều bình thường[161][156]Hartwig Altenmüller còn đưa ra giả thiết cho rằng Nyuserre đã có hai người con gái khác nữa, và ông ta tin rằng họ đã được chôn ngay gần kim tự tháp của Nyuserre[4].

Con trai

Chúng ta biết được rằng Nyuserre Ini có ít nhất một người con trai: người con trai cả hiện vẫn chưa rõ tên của ông,[162][163] hình ảnh của ông ta xuất hiện trên một vài mảnh phù điêu vỡ đến từ ngôi đền cao nằm trong khu phức hợp kim tự tháp của ông[155]. Ngoài tước hiệu Iry-pat và "Người con trai cả của đức Vua", ông ta dường như đã giữ hai tước hiệu của tầng lớp tư tế: "Thầy Tư tế"[164]và "tư tế của Min"[note 23][165]. Mặc dù tên gọi của người con trai cả đã bị mất, Michel Baud quan sát thấy rằng trên một mảnh phù điêu vỡ có một ký tự "r[e]", nó có thể là một phần trong tên của vị hoàng tử này. Nếu vậy thì tên của ông ta sẽ hoàn toàn khác biệt với tên của Menkauhor Kaiu, vị vua kế vị Nyuserre[167].

Mối quan hệ chính xác giữa Nyuserre và Menkauhor hiện vẫn chưa rõ ràng nhưng thông qua những bằng chứng gián tiếp đến từ mastaba của Khentkaus III, vốn được phát hiện vào năm 2015, đã giúp củng cố giả thuyết cho rằng Menkauhor là con trai của Neferefre và do đó là cháu trai của Nyuserre chứ không phải là con trai của ông[168]. Khentkaus được gọi là "Người vợ của đức Vua" và "Người mẹ của đức vua" trong những dòng chữ khắc được các công nhân xây dựng ngôi mộ để lại. Cùng với đó là vị trí của mastaba này lại nằm gần kim tự tháp của Neferefre, do đó người chồng của bà có thể chính là vị pharaoh này [169][170]Bởi vì bà còn là người mẹ của một vị vua khác và còn vì Nyuserre là anh trai của Neferefre, do đó người con trai được đề cập đến có lẽ là vị vua tương lai Menkauhor Kaiu, ông ta đã kế vị người chú của mình sau này[168].

Dù sao đi nữa, sự kế vị của Nyuserre dường như đã diễn ra suôn sẻ. Một con dấu có khắc cả tên của Nyuserre và Menkauhor đã được tìm thấy trong ngôi đền tang lễ của Khentkaus II, người mẹ của Nyuserre.[171][172] Một con dấu khác nữa được cho là có cả tên của Nyuserre và Djedkare trên đó, Djedkare Isesi là vị vua kế vị thứ hai của Nyuserre [173][172]Tất cả những con dấu này đều cho thấy rằng dường như Menkauhor và Djedkare đã không xem Nyuserre là một kẻ tiếm vị.[174][175][176]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Nyuserre_Ini http://www.researchonline.mq.edu.au/vital/access/m... http://citation.allacademic.com/meta/p177887_index... http://egyptologie.ff.cuni.cz/?req=doc:lepsiuspyr&... http://egyptologie.ff.cuni.cz/pdf/AS%202000_mensi.... http://egyptologie.ff.cuni.cz/pdf/Forgotten%20Phar... http://www.cuni.cz/UKEN-332.html http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/propylaeumdok/1... http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/borchardt1... http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k55548k.pdf http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5701445z